ഡോ. പ്രേം നായര്‍

1989ല്‍ അമേരിക്കയിലെ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി ഓഫ് സതേണ്‍ കാലിഫോര്‍ണിയയില്‍ ഗാസ്‌ട്രോ എന്‍ട്രോളജി വിഭാഗത്തിലെ ഒരു ഡോക്ടറായിരുന്നു ഞാന്‍. ലോകത്തിലെ എല്ലാ ഭൗതികസുഖങ്ങളും എനിക്കുണ്ടായിരുന്നു. അതു കൊണ്ടുതന്നെ എനിക്കൊട്ടും താത്പര്യമില്ലാത്ത വിഷയമായിരുന്നു ആത്മീയത.

ഒരു ദിവസം ഭാരതത്തില്‍ നിന്നു് എൻ്റെ സഹോദരന്‍ എന്നെ ഫോണില്‍ വിളിച്ചു. അവനു കഴുത്തിനു് എന്തോ പ്രശ്‌നമുണ്ടെന്നും ഡോക്ടര്‍മാര്‍ക്കു് എന്താണു പ്രശ്‌നമെന്നു കണ്ടുപിടിക്കാനോ ചികിത്സിക്കാനോ പറ്റുന്നുമില്ല എന്നായിരുന്നു പറഞ്ഞതു്. ഞാന്‍ അവനോടു ചികിത്സയ്ക്കായി അമേരിക്കയിലേക്കു വരാന്‍ പറഞ്ഞു. അതിൻ്റെ ആവശ്യമില്ല എന്നാണവന്‍ മറുപടി പറഞ്ഞതു്. അമ്മ അവനെ നോക്കിക്കൊള്ളാമെന്നു് ഏറ്റിട്ടുണ്ടത്രേ. ആരാണീ അമ്മ എന്നു ചോദിച്ചപ്പോള്‍, അവരൊരു ദിവ്യവനിതയാണു് എന്നവന്‍ പറഞ്ഞു.

എനിക്കു മനുഷ്യരുടെ ദിവ്യത്വത്തിലൊന്നും വലിയ വിശ്വാസമുണ്ടായിരുന്നില്ല. അവരുടെ ദിവ്യത്വത്തിനു നിൻ്റെ അസുഖത്തിനുവേണ്ടി എന്തു ചെയ്യാന്‍ കഴിയും എന്നു ഞാന്‍ അവനോടു ചോദിച്ചു. അതിനു് അവന്‍ പറഞ്ഞ മറുപടി ഇതാണു്, ”ഏതു കാളിയെയാണോ ശ്രീരാമകൃഷ്ണപരമഹംസന്‍ വിഗ്രഹരൂപത്തില്‍ ആരാധിച്ചതു്, ആ കാളി ഇപ്പോള്‍ മനുഷ്യരൂപം പൂണ്ടു വന്നിരിക്കയാണു്.” അമ്മയെക്കുറിച്ചു ഞാന്‍ ആദ്യമായി കേള്‍ക്കുന്ന വാചകം! ഇതു കേട്ടപ്പോള്‍ എന്നില്‍ അസാധാരണമായി എന്തോ സംഭവിച്ചു. എൻ്റെ ശരീരത്തിലെ ഓരോ തന്മാത്രകളും അമ്മയെ ഉള്‍ക്കൊണ്ടു എന്നു വേണം പറയാന്‍. ഒരു നിമിഷം കൊണ്ടു് എൻ്റെ ശരീരഘടന തന്നെ മാറിപ്പോയി.

സഹോദരനോടു സംസാരിച്ചു ഫോണ്‍ വച്ച ഞാന്‍ ആദ്യം ചെയ്തതു ഭാരതത്തിലേക്കു് ഒരു ടിക്കറ്റു ബുക്കു ചെയ്യുകയാണു്. എൻ്റെ അഞ്ചു വര്‍ഷത്തെ സ്വകാര്യ പ്രാക്ടീസിനിടയ്ക്കു് ഒരു ദിവസംപോലും ഞാന്‍ അവധിയെടുത്തിട്ടുണ്ടായിരുന്നില്ല. എന്നാല്‍ അപ്പോള്‍ ഭാര്യയോടും കുഞ്ഞുങ്ങളോടും ഒന്നാലോചിക്കുകപോലും ചെയ്യാതെ, ഓഫീസിലേക്കു ഫോണ്‍ ചെയ്തു് അവധിപോലും എടുക്കാതെ ഞാന്‍ പുറപ്പെട്ടു. എനിക്കെന്താണു പറ്റിയതെന്നോ ഞാനെന്താണു ചെയ്യുന്നതെന്നോ എനിക്കു ബോധമുണ്ടായിരുന്നില്ല. പക്ഷേ, ഒന്നെനിക്കുറപ്പായിരുന്നു, എനിക്കു് അമ്മയെ കാണാതെ വയ്യ.

അത്യാവശ്യം വേണ്ട സാധനങ്ങള്‍ നിറച്ച ഒരു കൊച്ചു ബാഗും തോളില്‍ തൂക്കി ആശ്രമത്തില്‍ വന്നു കയറുമ്പോഴും ഞാന്‍ സാധാരണ നിലയിലായിരുന്നില്ല. ആശ്രമത്തിലെത്തിയ ഞാന്‍ ആദ്യമായി കണ്ടതു സ്വാമി അമൃതസ്വരൂപാനന്ദ പുരിയെയായിരുന്നു. എവിടെനിന്നാണു വരുന്നതെന്നു സ്വാമി ചോദിച്ചപ്പോള്‍, അമേരിക്കയില്‍നിന്നു വരുന്ന വഴിയാണെന്നും അമ്മയെ ഞാന്‍ ഇതുവരെ കണ്ടിട്ടില്ലെന്നും എനിക്കു് അമ്മയെ കാണണമെന്നും ഞാന്‍ പറഞ്ഞു. സ്വാമിജി എൻ്റെ കൂടെ വന്നു. ഒരുമിച്ചിരുന്നു. അമ്മയെക്കുറിച്ചു പറയാന്‍ തുടങ്ങി. ഞാനതു് ഒരിക്കലും മറക്കുകയില്ല. അമ്മയെക്കുറിച്ചു പറയുമ്പോള്‍ സ്വാമിജിയുടെ കണ്ണുകള്‍ പലപ്പോഴും നിറഞ്ഞൊഴുകിയിരുന്നു, ശബ്ദം ഇടറിയിരുന്നു. അമ്മ ദര്‍ശനത്തിനു വരുന്ന സമയംവരെ ഞങ്ങള്‍ സംസാരിച്ചു.

പിന്നീടു്, സ്വാമിജി എന്നെ അമ്മയുടെ ദര്‍ശനം നടക്കുന്ന കുടിലിലേക്കു കൊണ്ടുപോയി. അവിടെ അമ്മയെയും പ്രതീക്ഷിച്ചു ഞാനിരുന്നു. കുറച്ചു സമയം കഴിഞ്ഞപ്പോള്‍ അമ്മ വന്നു. പ്രേമവും ആനന്ദവും മനുഷ്യരൂപം പൂണ്ടാല്‍ എങ്ങനെയിരിക്കും? അങ്ങനെയൊരു രൂപം. അമ്മ ദര്‍ശനം കൊടുക്കുന്നതു നോക്കിക്കൊണ്ടു വളരെ സമയം അമ്മയുടെ അടുത്തു ഞാനിരുന്നു. അവസാനം അമ്മ എന്നെ വിളിച്ചു. എനിക്കു് അമ്മയെ കണ്ടു മതിയായില്ല, അമ്മയുടെ കൂടെ കുറച്ചു ദിവസം താമസിക്കണമെന്നു ഞാന്‍ അമ്മയോടു പറഞ്ഞു. ”അമ്മ അമേരിക്കയിലേക്കു വരുമ്പോള്‍ മോനെ കാണാം” എന്നാണു് അമ്മ മറുപടി പറഞ്ഞതു്.

അടുത്ത ദിവസം ഞാന്‍ കാലിഫോര്‍ണിയയിലേക്കു തിരിച്ചു പോയി. എൻ്റെ പെട്ടെന്നുള്ള ഈ യാത്രയില്‍ പരിഭ്രമിച്ചു് അരിശം പിടിച്ചിരിക്കുകയായിരുന്നു എൻ്റെ ഭാര്യ. അവളെ സമാധാനിപ്പിക്കാനായി ആശ്രമത്തില്‍നിന്നു വാങ്ങിയ അമ്മയെക്കുറിച്ചുള്ള പുസ്തകങ്ങളും അമ്മ പാടിയ ഭജനകളുടെ കാസറ്റുകളും ഞാന്‍ പുറത്തെടുത്തു. അമ്മ പാടിയ ഒരു ഭജന വച്ചു. അമ്മയുടെ ശബ്ദം കേട്ടതും എന്നെപ്പോലെത്തന്നെ ആത്മീയതയില്‍ ഒട്ടും താത്പര്യമില്ലാതിരുന്ന എൻ്റെ ഭാര്യയുടെ കണ്ണുകള്‍ നിറഞ്ഞൊഴുകാന്‍ തുടങ്ങി. ആ നിമിഷം മുതല്‍ അവരും അടിമുടി മാറി.

അതുവരെ ഭൗതികസുഖങ്ങളില്‍ മുഴുകി ജീവിച്ചിരുന്നവരായിരുന്നു ഞങ്ങള്‍. എന്നാല്‍ അതുവരെ ഞങ്ങള്‍ ആഗ്രഹിച്ചിരുന്ന വസ്തുക്കളൊക്കെ വളരെ നിസ്സാരമാണെന്നു് ഇപ്പോള്‍ ഞങ്ങള്‍ക്കു തോന്നാന്‍ തുടങ്ങി. അമ്മ മാത്രമായി ഞങ്ങളുടെ ജീവിതലക്ഷ്യം. അധികം താമസിയാതെ എൻ്റെ ഭാര്യ ഞങ്ങളുടെ രണ്ടു കുഞ്ഞുങ്ങളുമായി ഭാരതത്തിലേക്കു പോയി, ആശ്രമത്തില്‍ താമസമാക്കി. വര്‍ഷത്തിലൊരിക്കല്‍, അമ്മ അമേരിക്കയിലേക്കു വരുന്നതിനു മുന്‍പു ഞങ്ങളുടെ വീട്ടില്‍ അമ്മയെ സ്വീകരിക്കാനായി എൻ്റെ ഭാര്യ അമേരിക്കയിലെത്തും. മറ്റു സമയം മുഴുവന്‍ അവള്‍ ആശ്രമത്തില്‍തന്നെ താമസിച്ചു. അമ്മ യാത്ര ചെയ്യുമ്പോള്‍ അവള്‍ എല്ലായിടത്തും അമ്മയുടെകൂടെ പോയി.

ഒരു ദിവസം എൻ്റെ നാഭിയില്‍ ഒരു മുഴ കണ്ടു. പരിശോധനയില്‍ അതു കാന്‍സര്‍ ആണെന്നു കണ്ടെത്തി. അടിയന്തരമായി ഒരു ശസ്ത്രക്രിയ നടത്തണമെന്നും അസ്ഥിയിലെ മജ്ജ മാറ്റിവയേ്ക്കണ്ടി വരുമെന്നും ഡോക്ടര്‍മാര്‍ പറഞ്ഞു. ഞാന്‍ അമ്മയെ വിളിച്ചു് എന്തു ചെയ്യണമെന്നു് അന്വേഷിച്ചു. എൻ്റെ അസുഖത്തിൻ്റെ വിവരം കേട്ടപ്പോള്‍ അമ്മയ്ക്കു് അദ്ഭുതമായിരുന്നു. ”മോനു് എന്തെങ്കിലും വിഷമം വരുമെന്നു് അമ്മയ്ക്കു തോന്നിയില്ലല്ലോ. എന്തായാലും മോന്‍ ഡോക്ടര്‍മാര്‍ പറയുന്നതുപോലെ ചെയ്യൂ” എന്നാണു് അമ്മ പറഞ്ഞതു്. അങ്ങനെ ഞാന്‍ ശസ്ത്രക്രിയയ്ക്കു വിധേയനായി. എല്ലിലെ മജ്ജ മാറ്റിവയ്ക്കാനുള്ള തയ്യാറെടുപ്പൊക്കെ ചെയ്തു. എന്നാല്‍ അദ്ഭുതമെന്നു പറയട്ടെ, തുടര്‍ന്നുള്ള പരിശോധനയില്‍ കാന്‍സറിൻ്റെ ലക്ഷണമൊന്നും കണ്ടില്ല. ഡോക്ടര്‍മാര്‍ക്കൊക്കെ അദ്ഭുതമായിരുന്നു. രോഗലക്ഷണങ്ങളില്‍നിന്നു് എൻ്റെ അസുഖം കാന്‍സറാണെന്നു് അവര്‍ക്കു് ഉറപ്പായിരുന്നു. എന്നാല്‍ പരിശോധനയിലൊന്നും എനിക്കു രോഗത്തിൻ്റെ ഒരു ലാഞ്ഛനയുമില്ല.

1994ല്‍ ഞങ്ങള്‍ അമൃതപുരിയില്‍ സ്ഥിരതാമസമാക്കി. ആശ്രമത്തില്‍ താമസിക്കാന്‍ വന്നപ്പോള്‍ എനിക്കു് ഇത്രയേ ഉദ്ദേശ്യമുണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. എൻ്റെ ഭാര്യയും മക്കളും ചെയ്യുന്നതുപോലെ ആശ്രമത്തില്‍ താമസിക്കുക, അമ്മ പോകുന്നിടത്തൊക്കെ, ഭാരതത്തിലും വിദേശങ്ങളിലും അമ്മയുടെ കൂടെ യാത്ര ചെയ്യുക. അത്രമാത്രം. അമ്മയ്ക്കു് ഒരു ഹോസ്പിറ്റല്‍ പണിയാനുള്ള ഉദ്ദേശ്യമുണ്ടെന്നു് എനിക്കു് അറിയാമായിരുന്നു. മറ്റു പല ചാരിറ്റബിള്‍ ഹോസ്പിറ്റലുകളുംപോലെ ചിലവും സാങ്കേതികമേന്മയും കുറഞ്ഞ ഒരു ആശുപത്രിയായിരിക്കും അതു് എന്നായിരുന്നു എൻ്റെ ധാരണ. ആശ്രമത്തില്‍നിന്നു് ഒഴിവുണ്ടാകുന്ന സമയം വല്ലപ്പോഴും ഹോസ്പിറ്റലിലേക്കു പോകേണ്ടി വരുമെന്നേ ഞാന്‍ കരുതിയിരുന്നുള്ളൂ. എന്നാല്‍ എത്ര വലിയ ജോലിയാണു് എന്നെ കാത്തിരിക്കുന്നതെന്നു് അപ്പോള്‍ ഞാന്‍ അറിഞ്ഞില്ല.

അമ്മയുടെ നിര്‍ദ്ദേശപ്രകാരം ഒരു തെളിഞ്ഞ പ്രഭാതത്തില്‍ ഞാന്‍ ഹോസ്പിറ്റല്‍ പണിയുന്ന സ്ഥലത്തെത്തി. 22 ഏക്കറുള്ള ഒരു ചതുപ്പു പ്രദേശം. അടുത്തുള്ള ഒരു കുന്നിന്‍പ്രദേശത്തു നിന്നും മണ്ണു കൊണ്ടുവന്നു് അതു സാവധാനം നികത്തിയെടുക്കുകയാണു്. ആ സമയത്തു് അവിടെ വിരലിലെണ്ണാവുന്ന ആളുകളേ പണിയെടുക്കുന്നുള്ളൂ. കുറച്ചു ലോറികള്‍ മണ്ണടിക്കുന്നുണ്ടു്, ആ മണ്ണു് കുറച്ചുപേര്‍ നിരപ്പാക്കുന്നുണ്ടു്. ഇതു മാസങ്ങളോളം തുടര്‍ന്നു. പിന്നെയാണു പൈലിങ് ജോലി തുടങ്ങിയതു്. ഒരിക്കലും തീരുകയില്ല എന്നു തോന്നിയ പൈലിങിൻ്റെ പണി ഒരു വര്‍ഷത്തോളം നീണ്ടുനിന്നു. എത്ര വലിയ ജോലിയാണവിടെ നടന്നതു്! എത്രയോ സ്റ്റീല്‍ തൂണുകളാണു മുപ്പതു മീറ്റര്‍ ആഴത്തില്‍ ഭൂമിയിലേക്കു താഴ്ത്തിയിറക്കിയതു്. അന്നു ഭൂമിയില്‍ കുഴിച്ച കുഴികളില്‍ നിറച്ച സിമൻ്റും സ്റ്റീലുമൊക്കെ എത്ര വലിയ കെട്ടിടങ്ങളെയാണു താങ്ങി നിര്‍ത്താന്‍ പോകുന്നതെന്നു് അന്നെനിക്കു സങ്കല്പിക്കാനാവില്ലായിരുന്നു.

ഭീമാകാരമായ കെട്ടിടങ്ങള്‍ പതുക്കെപ്പതുക്കെ ഉയര്‍ന്നുവന്നു. ആറു ലക്ഷം ചതുരശ്രയടിയുള്ള അതിബൃഹത്തായ കെട്ടിടങ്ങള്‍ രൂപപ്പെട്ടു വരുന്ന കാഴ്ച അദ്ഭുതകരമായിരുന്നു. ഏറ്റവും അവിശ്വസനീയമായ കാര്യം എന്തെന്നാല്‍, ഇത്ര വലിയ ജോലി പുറത്തുള്ള ഒരു കരാറുകാരെയും ഏല്പിക്കാതെ കെട്ടിടനിര്‍മ്മാണത്തില്‍ പരിചയസമ്പന്നരായ ആശ്രമത്തിലെ അന്തേവാസികളുടെ മേല്‍നോട്ടത്തില്‍ നടന്നു എന്നതാണു്. പണിസ്ഥലത്തുതന്നെ അവര്‍ ഇഷ്ടികകളുണ്ടാക്കി. അടുത്തുള്ള കരിങ്കല്‍ഖനിയില്‍നിന്നു കരിങ്കല്ലുകള്‍ കൊണ്ടുവന്നു പൊട്ടിച്ചു ചെറിയ കഷ്ണങ്ങളാക്കി വലിയ കോണ്‍ക്രീറ്റു തൂണുകളും ബീമുകളും ചുമരുകളും പണിതു; എല്ലാം ചെത്തിത്തേച്ചു മിനുക്കി, പെയിൻ്റടിച്ചു. ലോഹംകൊണ്ടു നിര്‍മ്മിക്കുന്ന ജനലുകള്‍, വാതിലുകള്‍, സ്റ്റീല്‍ മേശകള്‍, കസേരകള്‍, ഇലക്ട്രിക് കാബിനറ്റുകള്‍ തുടങ്ങിയ എല്ലാ ജോലികള്‍ക്കും ആശ്രമത്തിലെ ബ്രഹ്‌മചാരികള്‍ മികച്ചരീതിയില്‍ മേല്‍നോട്ടം വഹിച്ചു. എല്ലാ പണിയും കൃത്യമായും വിദഗ്ദ്ധമായും നടന്നു. ഹോസ്പിറ്റലിലെ മരപ്പണികളുടെ ഭംഗിയും പൂര്‍ണ്ണതയും കണ്ടാല്‍ അതൊരു അദ്ഭുതപ്രവൃത്തിയാണെന്നു തന്നെ തോന്നും. അവിടെയാരും ജോലി ചെയ്തിരുന്നില്ല, സേവനമാണു ചെയ്തിരുന്നതു്. അമ്മയുടെ ദൈവികമായ ഇച്ഛാശക്തി മക്കളുടെ കൈകളിലൂടെ പ്രവര്‍ത്തിച്ചപ്പോള്‍ ഏറ്റവും പരിപൂര്‍ണ്ണമായ ഒരു കെട്ടിടം ഉയര്‍ന്നുവന്നു.

ഈ സംരംഭത്തില്‍ ഉടനീളം അമ്മയുടെ അദൃശ്യമായ സാന്നിദ്ധ്യം പ്രകടമായിരുന്നു. ഹോസ്പിറ്റലിൻ്റെ പണി നടക്കുന്ന സമയത്തു പലപ്പോഴും എനിക്കു് ഒരു പരിചയവുമില്ലാത്ത വിഷയങ്ങളില്‍ ഉടന്‍ തീരുമാനങ്ങളെടുക്കേണ്ടി വന്നിട്ടുണ്ടു്. എനിക്കു വേണ്ട സമയത്തു വേണ്ടതൊക്കെ അമ്മ എത്തിച്ചിരുന്നു എന്നുവേണം കരുതാന്‍. സഹായം അഭ്യര്‍ത്ഥിക്കാതെതന്നെ അമ്മയെ സേവിക്കണമെന്നു് ആഗ്രഹിക്കുന്ന പല വ്യക്തികളില്‍നിന്നും എനിക്കു സഹായം ലഭിച്ചു. ഇത്രയും വലിയ ഒരു ഹോസ്പിറ്റല്‍ രൂപകല്പന ചെയ്യുന്നതിനു ഞാന്‍ ബുദ്ധിമുട്ടിയപ്പോള്‍, ഏതൊക്കെ വിഭാഗങ്ങള്‍ എവിടെയൊക്കെ വരണമെന്നു തീരുമാനിക്കാനാകാതെ കുഴങ്ങിയപ്പോള്‍, ലോകത്തിലെ നാനാകോണുകളില്‍നിന്നും ഉപദേശങ്ങളും നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളുമെത്തി. എൻ്റെ ജോലി എളുപ്പമായി.

ഹോസ്പിറ്റലിലേക്കു വേണ്ട ഉപകരണങ്ങള്‍ വാങ്ങുന്നതായിരുന്നു അടുത്ത പ്രശ്‌നം. മേന്മയുടെ കാര്യത്തില്‍ കുറച്ചു വിട്ടുവീഴ്ച ചെയ്യേണ്ടിവന്നാലും ചിലവു ചുരുക്കിക്കൊണ്ടു നാട്ടില്‍നിന്നു തന്നെ വേണ്ട ഉപകരണങ്ങള്‍ വാങ്ങാം എന്നാണു ഞാന്‍ തീരുമാനിച്ചതു്. പക്ഷേ, അമ്മയുടെ ഉദ്ദേശ്യം മറ്റൊന്നായിരുന്നു. ഏറ്റവും മികച്ചതും ഏറ്റവും പുതിയതുമായ ഉപകരണങ്ങള്‍ ലോകത്തിൻ്റെ നാനാഭാഗങ്ങളില്‍നിന്നും ഹോസ്പിറ്റലില്‍ എത്തി. ഇന്നു സാങ്കേതികതയിലും രോഗപരിശോധനയിലും ലോകത്തിലെ ഏതു മികച്ച ഹോസ്പിറ്റലിനോടും കിടപിടിക്കുന്നതാണു നമ്മുടെ ഹോസ്പിറ്റല്‍.

സത്യം പറഞ്ഞാല്‍ ഭാരതത്തിലെ മിക്കവാറും ഹോസ്പിറ്റലുകളെക്കുറിച്ചു് എനിക്കു വലിയ അഭിപ്രായമുണ്ടായിരുന്നില്ല. സിമൻ്റു ഭിത്തികളും ഇരുമ്പിൻ്റെ കട്ടിലുകളുമുണ്ടെങ്കില്‍ ഹോസ്പിറ്റലുകളായി എന്നാണു പൊതുവെ ഇവിടെയുള്ളവരുടെ ധാരണ. ഒരു ആശുപത്രിക്കു് അത്യാവശ്യം വേണ്ട പല പ്രധാന കാര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും നടത്തിപ്പുകാര്‍ക്കു ശ്രദ്ധയില്ല. ഇങ്ങനെ വരുന്നതിൻ്റെ ഒരു കാരണം ചിലവു ചുരുക്കലാകാം. എന്നാല്‍ ആശുപത്രിയിലെ വായു സഞ്ചാരം, അന്തരീക്ഷത്തിലെ ഊഷ്മാവ്, ഈര്‍പ്പം, പൊടി, കാര്‍ബണ്‍ഡൈഓക്‌സൈഡിൻ്റെ ക്രമീകരണം, അണുക്കളുടെ നിയന്ത്രണം, ഓക്‌സിജൻ്റെ ലഭ്യത, സാന്ദ്രീകരിച്ച വായു, വൃത്തിയുള്ള മുറികള്‍, അഗ്നി രക്ഷാസംവിധാനങ്ങള്‍, കമ്പ്യൂട്ടര്‍വത്കരിച്ച വിവരങ്ങളുടെ ശേഖരം, പൂര്‍ണ്ണമായും യന്ത്രീകരിച്ച കെട്ടിടങ്ങള്‍ ഇതിൻ്റെയൊക്കെ പ്രാധാന്യം പലരും മനസ്സിലാക്കുന്നില്ല. അമ്മയാകട്ടെ, നമ്മുടെ ഹോസ്പിറ്റല്‍ പണിയുന്ന വേളയില്‍ സമയാസമയത്തു് ഓരോ രംഗത്തുമുള്ള വിദഗ്ദ്ധരെ അയച്ചു തന്നു. ഇവരുടെ നിസ്സ്വാര്‍ത്ഥമായ സേവനംമൂലം എയിംസിനു്, രോഗികള്‍ക്കു മികച്ച പരിചരണം നല്കാനും അവരുടെ സുരക്ഷ ഉറപ്പു വരുത്താനും വേണ്ട സംവിധാനങ്ങള്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തുവാനും കഴിഞ്ഞു.

ഹോസ്പിറ്റലിൻ്റെ പണി തീര്‍ന്നപ്പോഴോ! എവിടെനിന്നെന്നറിയാതെ വിദഗ്ദ്ധരായ ഡോക്ടര്‍മാര്‍, നേഴ്‌സുമാര്‍, സാങ്കേതികവിദഗ്ദ്ധര്‍ എല്ലാവരും അവരുടെ സേവനം നല്കാന്‍ തയ്യാറായെത്തി. ലോകം മുഴുവനുമുള്ള അമ്മയുടെ മക്കള്‍ അമ്മയുടെ സ്നേഹസന്ദേശം ഉള്‍ക്കൊണ്ടു സന്നദ്ധസേവകരായി വന്നുചേര്‍ന്നു; ഇപ്പോഴും വന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു.

അമ്മയുടെ ദിവ്യശക്തി എത്രയോ പേരുടെ കൈകളിലൂടെ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതു ദിവസവും ഞാന്‍ കാണുന്നു. ഈ അവസരം എനിക്കു തന്നതിനു് അമ്മയ്ക്കു് എൻ്റെ പ്രണാമങ്ങള്‍. •
(വിവ: പത്മജ ഗോപകുമാര്‍)

(ഡോ. പ്രേം നായര്‍ ജനിച്ചതും വളര്‍ന്നതും മുംബൈയിലാണു്. മെഡിക്കല്‍ ബിരുദത്തിനു ശേഷം അദ്ദേഹം ബിരുദാനന്തര ബിരുദത്തിനായി അമേരിക്കയിലേക്കു പോയി. തുടര്‍ന്നു്, ഗാസ്‌ട്രോഎന്‍ട്രോളജിയിലും കരളിൻ്റെ അസുഖങ്ങളിലും സ്‌പെഷലൈസേഷനും നേടി. യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി ഓഫ് സതേണ്‍ കാലിഫോര്‍ണിയ കോളേജ് ഓഫ് മെഡിസിനില്‍ പ്രൊഫസറായും ലോസാഞ്ചലസിലെ ഹോസ്പിറ്റല്‍ ഓഫ് ദ ഗുഡ് സാമരിറ്റനില്‍ ഗാസ്‌ട്രോഎന്‍ട്രോളജി പ്രോഗ്രാമിൻ്റെ ഡയറക്ടറായും സേവനമനുഷ്ഠിക്കുകയായിരുന്ന ഡോ. പ്രേം നായര്‍ 1994ല്‍ ജോലി രാജിവച്ചു് അമൃതപുരിയിലേക്കു വന്നു. ഇപ്പോള്‍ അദ്ദേഹം എയിംസിലെ മെഡിക്കല്‍ ഡയറക്ടര്‍ ആണു്.)