ചിരപുരാതനമെങ്കിലും നിത്യനൂതനമായ ഒരു വികസനദർശനം ഭാരതത്തിനുണ്ടു്. സഹസ്രാബ്ദങ്ങളിലൂടെ രൂപമെടുത്ത ഈ ദർശനം പണ്ടത്തെ വേദേതിഹാസങ്ങളിലെന്നപോലെത്തന്നെ ഇന്നത്തെ അമൃതഭാഷണങ്ങളിലും നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്നു. അമ്മയുടെ പ്രഭാഷണങ്ങളും ഉപദേശങ്ങളും ശ്രദ്ധിച്ചാൽ വികസന സങ്കല്പത്തെക്കുറിച്ചു നമുക്കു സമഗ്രമായൊരു ചിത്രം ലഭിക്കും. സാമൂഹ്യശാസ്ത്രത്തിലെയും ഭൗതിക ശാസ്ത്രത്തിലെയും ഗവേഷകർ അല്പമൊന്നു് അഹങ്കാരംവിട്ടു് അമ്മയുടെ ഉപദേശങ്ങൾ ശ്രദ്ധിച്ചാൽ ലോകത്തിൻ്റെ വികസനത്തിനു് ഒരു ശാശ്വത മാതൃക നല്കാൻ സാധിക്കും.
മതവിശ്വാസവും പ്രകൃതിസംരക്ഷണവും
മനുഷ്യനും പ്രകൃതിയും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം പിണ്ഡാണ്ഡവും ബ്രഹ്മാണ്ഡവും തമ്മിലുള്ളതു പോലെയാണെന്നു് അമ്മ പറയുന്നു. അംശവും പൂർണ്ണവും പോലെയുള്ള പരസ്പരബന്ധമാണു മനുഷ്യനും പ്രകൃതിയും തമ്മിൽ. പ്രകൃതിയുടെ ഭാഗമാണു മനുഷ്യൻ. മനുഷ്യൻ്റെ നിലനില്പിനു പ്രകൃതി അനിവാര്യമാണു്. ഈ മനുഷ്യപ്രകൃതി ബന്ധത്തിൻ്റെ ആഖ്യാനമാണു പുരാണേതിഹാസങ്ങൾ. ഇണപ്പക്ഷികളിലൊന്നിനു് അമ്പേറ്റപ്പോൾ പിടഞ്ഞതു മുനിഹൃദയം! ഒരു പക്ഷിയുടെ വേദനയുമായി താദാത്മ്യം പ്രാപിക്കുന്ന തലത്തിലേക്കു മനുഷ്യൻ ഉയരുന്നതിൻ്റെ ഉദാഹരണങ്ങൾ ഏതെങ്കിലും ഭൗതികസാമൂഹ്യശാസ്ത്രഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ ലഭ്യമല്ല. അതു മതഗ്രന്ഥങ്ങളിലും അവയുടെ പ്രചോദനത്താൽ എഴുതപ്പെട്ട സാഹിത്യകൃതികളിലും മാത്രമേ കാണാൻ കഴിയൂ. ഭാരതത്തിൽ നിലനില്ക്കുന്ന മതവിശ്വാസവും ആചാരങ്ങളും അനുഷ്ഠാനങ്ങളും മനുഷ്യപ്രകൃതി ബന്ധത്തിൻ്റെ ഉദാത്ത മാതൃകകളാണു്.
ഭൂതയജ്ഞം
ഭാരതത്തിലെ ശ്രേഷ്ഠമായ പഞ്ചയജ്ഞങ്ങളിൽ ഒന്നാണു ഭൂതയജ്ഞം. ഇതിൻ്റെ ഭാഗമായി എല്ലാ ജീവജാലങ്ങളെയും പരമാത്മസ്വരൂപത്തിൻ്റെ ഭാഗമായിക്കണ്ടു സേവിക്കുവാനാണു് അമ്മ ഉപദേശിക്കുന്നതു്. സസ്യങ്ങൾക്കും പക്ഷികൾക്കും മൃഗങ്ങൾക്കും ആഹാരം കൊടുക്കുന്ന മതപരമായ പല ചടങ്ങുകളും ഭാരതത്തിലുണ്ടു്. മാത്രമല്ല, ഇവയൊക്കെ പലപ്പോഴും പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നതു പല ദേവീദേവന്മാരുടെയും ജീവിതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതുകൊണ്ടാണു്. വൃക്ഷായുർവ്വേദവും മൃഗചികിത്സയുമൊക്കെ മതഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ ഭാഗമായാണു ഭാരതത്തിൽ വികസിച്ചതു്. ഓരോ മനുഷ്യൻ്റെയും ജന്മനക്ഷത്രത്തിനനുസരിച്ചുള്ള സസ്യങ്ങളും ജന്തുക്കളും പക്ഷികളും മൃഗങ്ങളുമൊക്കെ ഏതൊക്കെ എന്നു നിജപ്പെടുത്തുകയും അവയെ സംരക്ഷിക്കണമെന്നു നിഷ്‌കർഷിക്കുകയും ചെയ്ത ഭരതീയ ഋഷിപാരമ്പര്യത്തിൻ്റെ പാദങ്ങളിൽ, ആധുനിക ജൈവ വൈവിധ്യ ശാസ്ത്രജ്ഞർ സാഷ്ടാംഗം പ്രണമിക്കണം. കാരണം, ഇന്നു പ്രതിദിനം 50 – 100 ജീവി വർഗ്ഗങ്ങൾ ഭൂമുഖത്തുനിന്നു് അ പ്രത്യഷമാകുന്നതു തടയാൻ തത്രപ്പെടുന്ന ആധുനികശാസ്ത്രജ്ഞർക്കു്, മതവിശ്വാസത്തിൽ കൂടിയുള്ള ഭാരതത്തിൻ്റെ ജൈവ വൈവിധ്യ സംരക്ഷണം ഒരു മാർഗ്ഗദർശനമായിരിക്കും. ‘2010‘ ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ജൈവവൈവിധ്യ വർഷമായാണു് ആചരിച്ചതു്. അമ്മയുടെ ‘മനുഷ്യനും പ്രകൃതിയും’ എന്ന പുസ്തകം അന്താരാഷ്ട്ര ജൈവവൈവിധ്യ ബോർഡിൻ്റെ ശ്രദ്ധയിൽകൊണ്ടു വരുന്നതു് ഈ അവസരത്തിൽ വളരെ ഉചിതമായിരിക്കും.
പഞ്ചമാതാ’ സങ്കല്പം
ഭാരതത്തിലെ ഓരോ വിശ്വാസവും ആചാരവും സങ്കല്പവും പ്രകൃതിസംരക്ഷണത്തെ മുൻനിർത്തിയാണു്. ഇതിനു് ഉത്തമ ഉദാഹരണമായി അമ്മ എടുത്തു കാണിക്കുന്നതു് ‘പഞ്ചമാതാ’ സങ്കല്പത്തെയാണു്. ദേഹമാതാ, ഗോമാതാ, ദേശമാതാ, ഭൂമാതാ, വേദമാതാ എന്നീ അഞ്ചു മാതാസങ്കല്പങ്ങൾ എങ്ങനെയാണു പ്രകൃതിയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നതു് എന്നു നോക്കാം.
നമുക്കു ജന്മം നല്കിയ മാതാവിനോടടുത്തു നില്ക്കുന്നതു ഗോമാതാവാണു്. മുലപ്പാലിനു ശേഷം കുട്ടികൾ മുഖ്യമായി ആശ്രയിക്കുന്നതു പശുവിൻപാലിനെയാണല്ലോ. മാത്രമല്ല, ഒരു കാർഷികവ്യവസ്ഥിതിയിൽ ‘പശുകുടുംബ’ത്തിൻ്റെ പ്രാധാന്യം വളരെ കൂടുതലാണു്. പശുവിൻ്റെ അഞ്ചു് ഉല്പന്നങ്ങളായ ‘പഞ്ചഗവ്യം’ മനുഷ്യജീവിതത്തിൽ പരമപ്രധാനസ്ഥാനം അലങ്കരിക്കുന്നു. ചുരുക്കി പറഞ്ഞാൽ ഒരു കുടുംബത്തിലെ അമ്മയുടെ സ്ഥാനമാണു് ഒരു ഗ്രാമത്തിൽ പശുവിനുള്ളതു്. ദേഹമാതാവിനെയും ഗോമാതാവിനെയും നിലനിർത്തുന്നതും ദേശമാതാവിനെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതും ഭൂമാതാവാണു്. ഭൂമിദേവിയെന്നും ഭൂമാതായെന്നുമൊക്കെയുള്ള സംബോധനകളിൽ നിന്നുതന്നെ ഭാരതത്തിൽ ഭൂമിക്കും പ്രകൃതിക്കും നാം നല്കിയിരുന്ന പ്രാധാന്യം മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കും. അഥർവ്വ വേദത്തിലെ അറുപത്തിനാലു സൂക്തങ്ങൾ ഭൂമിയെക്കുറിച്ചുള്ളതാണെന്നു് അറിയുമ്പോഴാണു്, പൗരാണിക ഭാരതീയരുടെ പരിസ്ഥിതിബോധം കൂടുതൽ വ്യക്തമാകുന്നതു്.
ഐക്യരാഷ്ട്രസഭ ഭൂമിയെ സംരക്ഷിക്കാൻ വേണ്ടി ഒരു ‘Earth Charter‘ തന്നെ തയ്യാറാക്കിയിട്ടുണ്ടു്. അതിൻ്റെ പത്താമതു വാർഷികം ഈ വരുന്ന നവംബറിൽ അഹമ്മദാബാദിൽവച്ചു് ആഘോഷിക്കാൻ പോകുന്നു. ഇതിനൊക്കെ രൂപം നല്കുന്ന ഭാരതീയരുൾപ്പെടെയുള്ള വിദഗ്ധരാരും നമ്മുടെ പ്രകൃതിസങ്കല്പം മനസ്സിലാക്കുന്നില്ല എന്നതു ദുഃഖകരമായ സത്യമാണു്. പ്രകൃതി സംരക്ഷണത്തിൽ ലോകരാഷ്ട്രങ്ങൾക്കു മാതൃകയാകാൻ ഏറ്റവും യോഗ്യതയുള്ള രാഷ്ട്രം ഭാരതമാണു്. താത്വികമായും പ്രായോഗികമായും ഉള്ള ഈ അർഹത എത്ര കാലത്തേക്കു് ഉണ്ടാകുമെന്നുള്ളതു് അറിഞ്ഞുകൂടാ. കാരണം, പുതിയ പഠനങ്ങളനുസരിച്ചു് ആഗോളതലത്തിൽ അമേരിക്കയെയും യൂറോപ്പിനെയുമൊക്കെ പിൻതള്ളി ചൈനയും ഭാരതവും മലിനീകരണത്തിൽ ഒന്നും രണ്ടും സ്ഥാനങ്ങൾ നേടാൻ പോകുന്നു. യൂറോഅമേരിക്കൻ രാഷ്ട്രങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യയുടെ മൂന്നിരട്ടിയോളം വരുന്ന ഭാരതം, ചൈന തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലെ ജനസംഖ്യ വികസനത്തിൻ്റെ പേരിൽ മത്സരിച്ചു മലിനീകരണം നടത്തിയാൽ, ഭൂമിയുടെ ദിനങ്ങൾ എണ്ണപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നർത്ഥം.
ലോകത്തിലെ വികസന വിദഗ്ധർ ഹരിതശാസ്ത്രസാങ്കേതിക വിദ്യ(Green Technology)യിലൂടെയും ഹരിതനയങ്ങളിൽ (Green Policies) കൂടിയുമാണു പ്രകൃതിയെ സംരക്ഷിക്കാമെന്നു പ്രതീക്ഷിക്കുന്നതു്. ഈ രണ്ടു മാർഗ്ഗങ്ങളും പ്രധാനമെങ്കിലും അവയോടൊപ്പം മനുഷ്യമനസ്സുകളെക്കൂടി ഹരിതമയമാക്കുന്ന പദ്ധതികൾകൂടി ചേർന്നെങ്കിൽ മാത്രമേ പ്രകൃതിസംരക്ഷണം പൂർണ്ണമാകൂ. ഈ അവസരത്തിൽ വളരെ പ്രസക്തമായ ചില ഉപദേശങ്ങൾ അമ്മ നല്കുന്നു.
”മനുഷ്യൻ പ്രകൃതിയുടെ ഭാഗമാണെന്നറിഞ്ഞാൽ മാത്രമേ പ്രകൃതിസംരക്ഷണം നടക്കൂ. പ്രകൃതിയെ നിയന്ത്രണമില്ലാതെ ചൂഷണം ചെയ്യുന്ന ഇന്നത്തെ മനോഭാവം തുടർന്നാൽ അധികം താമസിയാതെ അതു മനുഷ്യൻ്റെതന്നെ നാശത്തിനു കാരണമാകും.” (അമൃതവാഹിനി പേജു് -186)
”മനുഷ്യൻ ജീവരാശിയുടെ ഭാഗമാണു്. അവൻ്റെ നിലനില്പിനു് ആവശ്യമായതു പ്രകൃതിയിൽ നിന്നെടുക്കാം. എന്നാൽ, അതു പ്രകൃതിയുടെ താളലയം തകർക്കാനിടയാക്കാതെ നോക്കേണ്ട ഉത്തരവാദിത്വവും അവനുണ്ടു്.” (അമൃതവാഹിനി പേജു്-87)
സർവ്വനാശത്തിൽനിന്നും സർവ്വനേട്ടങ്ങളിലേക്കു മനുഷ്യരാശിയെ നയിക്കാൻ ഈ ഉപദേശങ്ങൾ ഉപകാരപ്രദമാകട്ടെ എന്നു പ്രാർത്ഥിക്കുന്നു.
‘ഓം’ എന്ന പ്രണവ മന്ത്രത്തോട് ഏറ്റവും അടുത്തു നില്ക്കുന്ന പദമാണ് അമ്മ. ശബ്ദശാസ്ത്രപ്രകാരം അ, ഉ, മ്, എന്ന മൂന്നു വര്‍ണ്ണങ്ങള്‍ ചേര്‍ന്നാണു് ‘ഓം’ രൂപപ്പെടുന്നതു്. അമ്മയെന്ന വാക്കിലും, അ, മ എന്ന അക്ഷരങ്ങളാണുള്ളതു്. ശബ്ദപ്രപഞ്ചത്തിൻ്റെ പൂര്‍ണ്ണത എങ്ങനെയാണോ പ്രണവ(ഓം)ത്തില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നതു്, അതേപോലെ ജീവിതത്തിൻ്റെ പൂര്‍ണ്ണതയും അമ്മയില്‍ ദര്‍ശിക്കുവാന്‍ സാധിക്കുന്നു. ദേഹമാതാവിൻ്റെ മക്കള്‍ കുടുംബത്തിലൊതുങ്ങുമ്പോള്‍, ലോകമാതാവു മനുഷ്യരാശിയെ മുഴുവന്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു. ലോകമാതാവില്‍ നിന്നു പ്രപഞ്ചമാതാവായി ഉയരുമ്പോള്‍, മനുഷ്യര്‍ മാത്രമല്ല, മൃഗങ്ങളും പക്ഷികളും ജന്തുക്കളും കാടും കടലും മലയും പുഴയും മണ്ണും വിണ്ണുമെല്ലാം അമ്മയുടെ മക്കളാകുന്നു. ഇവിടെയാണു് ‘ഓം’ ശബ്ദപ്രപഞ്ചത്തെ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നപോലെ, ‘അമ്മ’ ദൃശ്യപ്രപഞ്ചത്തെ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നതു്. ഈ അവസ്ഥയില്‍ അമ്മ മാതൃസ്ഥാനവും ഗുരുസ്ഥാനവും അലങ്കരിക്കുന്നു. ഇവിടെ അമ്മ ഗുരു എന്ന നിലയില്‍ ശിഷ്യരെ സത്യത്തിലേക്കു നയിക്കുകയും ‘അമ്മ’ എന്ന നിലയില്‍ മക്കളെ സത്യത്തില്‍ ലയിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
അമ്മയും പ്രകൃതിയും
മക്കളുടെ വികൃതികളും കുസൃതികളും ഇഷ്ടവും അനിഷ്ടവും സ്‌നേഹവും ദേഷ്യവുമെല്ലാം മനസ്സിലാക്കി അവരുടെ ഉയര്‍ച്ചയില്‍ ആനന്ദവും തകര്‍ച്ചയില്‍ ദുഃഖവും തോന്നുന്ന ഒരു സാധാരണ അമ്മയുടെ സ്‌നേഹവും ത്യാഗവും നമുക്കു് ഊഹിക്കുവാന്‍ കഴിയും. എന്നാല്‍ സമസ്ത ജീവജാലങ്ങളുടെയും മലകളുടെയും പുഴകളുടെയും കാറ്റിൻ്റെയും കടലിൻ്റെയും അമ്മയായ ‘അമ്മ’യ്ക്കുള്ള സ്‌നേഹത്തിൻ്റെയും ത്യാഗത്തിൻ്റെയും ആഴവും പരപ്പും അളവുകള്‍ക്കപ്പുറമാണു്. പ്രപഞ്ചസ്പന്ദനം തൊട്ടറിയുന്ന അമ്മയ്ക്കു കിളികളുടെ കളകളാരവവും ഇലകളുടെ മര്‍മ്മരവും തിരമാലകളുടെ തിമര്‍പ്പും തൻ്റെ കുട്ടികളുടെ ആട്ടവും പാട്ടുമായി മാത്രമേ തോന്നുകയുള്ളൂ. പ്രകൃതിയുടെ താളം സ്‌നേഹമായും പ്രപഞ്ചത്തിൻ്റെ ലയം ത്യാഗമായും കരുതുന്ന അമ്മയുടെ മുന്‍പില്‍നിന്നും മക്കള്‍ക്കു ലഭിക്കുന്ന പ്രസാദമാണു് ഏകത്വബോധം. മനുഷ്യനും പ്രകൃതിയും രണ്ടല്ലെന്നുള്ള ബോധം. അമ്മയുടെ പല പ്രഭാഷണങ്ങളിലും നിറഞ്ഞുനില്ക്കുന്നതു മനുഷ്യനും പ്രകൃതിയും തമ്മിലുള്ള അഭേദ്യമായ ബന്ധമാണു്. ഈ ബന്ധത്തെ അവഗണിച്ചു കൊണ്ടുള്ള മനുഷ്യൻ്റെ വികസനമോഹമാണു് ഇന്നു നാം അനുഭവിക്കുന്ന എല്ലാ കെടുതികള്‍ക്കും കാരണം.
അല്പശാസ്ത്രവും അര്‍ത്ഥവിദ്യയും
17, 18, 19 നൂറ്റാണ്ടുകളിലാണു് ആധുനികശാസ്ത്രവും സാങ്കേതികവിദ്യയും വിപ്ലവകരമായി വളര്‍ന്നതു്. ജീവിതത്തിൻ്റെ എല്ലാ തലങ്ങളെയും ഇവയുടെ വളര്‍ച്ച സ്പര്‍ശിച്ചിട്ടുണ്ടു്. ഈ വളര്‍ച്ചയുടെ തുടക്കം കുറിച്ചതു ബേക്കണ്‍, ന്യൂട്ടണ്‍, ദക്കാര്‍ത്തെ തുടങ്ങിയ മഹാരഥന്മാരായിരുന്നു. പ്രകൃതിയെ അടിമയാക്കുവാനും ഒരു വേട്ടക്കാരനെപ്പോലെ പിന്‍തുടര്‍ന്നു സത്യത്തെ ഞെക്കിപ്പിഴിഞ്ഞെടുക്കുവാനുമാണു ബേക്കറിൻ്റെ ശാസ്ത്രബോധം മനുഷ്യനെ പഠിപ്പിച്ചതു്. ഐസക്ക് ന്യൂട്ടനാകട്ടെ പ്രകൃതിയെ വെറുമൊരു യന്ത്രമായി കണക്കാക്കി. ഒരു യന്ത്രത്തിനു കേടുപറ്റിയാല്‍ ഒന്നെങ്കില്‍ അതു നന്നാക്കി എടുക്കുകയോ അല്ലെങ്കില്‍ കേടുപറ്റിയ ഭാഗം മാറ്റിവയ്ക്കുകയോ ചെയ്യാം. (repairing/replacement). ഇതേപ്രകാരം പ്രകൃതിയ്‌ക്കെന്തെങ്കിലും ദോഷം സംഭവിച്ചാല്‍തന്നെ മനുഷ്യസംഭാവനയായ ശാസ്ത്ര സാങ്കേതിക വിദ്യകളുപയോഗിച്ചു് അതു നന്നാക്കിയെടുക്കുകയോ കേടായ ഭാഗം മാറ്റിവയ്ക്കുകയോ ചെയ്യാമെന്നു ന്യൂട്ടണും മനുഷ്യരെ വിശ്വസിപ്പിച്ചു.
ദക്കാര്‍ത്തെയാകട്ടെ, ഭാഗിക ചിന്താപദ്ധതിയെ പ്രോത്സാഹിപ്പി ച്ചു. പ്രകൃതിയെത്തന്നെ പരസ്പര ബന്ധമില്ലാത്ത പല ഭാഗങ്ങളായി കാണാനാണു് അദ്ദേഹം വെമ്പല്‍ കൊണ്ടതു്. ഇതിൻ്റെ ഫലമായി ശരീരവും മനസ്സും പ്രകൃതിയും മനുഷ്യനും പരസ്പരബന്ധമില്ലാത്ത വ്യത്യസ്തഘടകങ്ങളായി നിലകൊള്ളുന്നു. മനുഷ്യകേന്ദ്രീകൃത വീക്ഷണമുള്ള പാശ്ചാത്യ ദൈവ ശാസ്ത്രം കൂടി ചേര്‍ന്നപ്പേള്‍ ആധുനിക വികസന മാതൃകകള്‍ പ്രകൃതിയില്‍നിന്നു വളരെ അകന്നു പോയി. മനുഷ്യൻ്റെ ആര്‍ത്തിയെ പൂര്‍ത്തീകരിക്കുവാന്‍ വേണ്ടിയാണു് ഈ പ്രകൃതിയും ഇതിലെ വിഭവങ്ങളുമെന്നു തെറ്റിദ്ധരിച്ചു് അതിനെ പരമാവധി ചൂഷണം ചെയ്തു്, ഇന്നു ഭൂമി വാസയോഗ്യമല്ലാതാക്കിത്തീര്‍ത്തിരിക്കുന്നു.
മുകളില്‍ പറഞ്ഞ വീക്ഷണങ്ങളെല്ലാം ആധുനികശാസ്ത്രസാങ്കേതികവിദ്യയുടെയും സമ്പദ് വ്യവസ്ഥിതിയുടെയും അമരത്തിരിക്കുന്നിടത്തോളം കാലം നമ്മുടെ പ്രശ്‌നങ്ങളെല്ലാം പ്രതിസന്ധികളായിക്കൊണ്ടിരിക്കും. സോഷ്യലിസ്റ്റു സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥിതി തന്നെ തകര്‍ന്നുപോയതു് അതില്‍ നിന്നുതന്നെ ഉരിത്തിരിഞ്ഞുവന്ന പ്രതിസന്ധികൊണ്ടാണെന്നു ന മുക്കറിയാം. ഇപ്പോഴത്തെ മുതലാളിത്തവ്യവസ്ഥിതിയുടെ അടിസ്ഥാനപ്രശ്‌നങ്ങളും ആര്‍ത്തിയും ചൂഷണവും അമിതോപഭോഗവുമാണു്. അധികാരത്തിൻ്റെ അഹങ്കാരവും അഴിമതിയും ഭരണവര്‍ഗ്ഗത്തിൻ്റെ ധൂര്‍ത്തും ആവിഷ്‌കാരസ്വാതന്ത്ര്യത്തിൻ്റെ അടിച്ചമര്‍ത്തലുമൊക്കെ സോഷ്യലിസ്റ്റു വ്യവസ്ഥിതിയെ തകര്‍ത്തെങ്കില്‍, ആര്‍ത്തിയും അമിതോപഭോഗവും ലാഭക്കൊതിയും ധൂര്‍ത്തുമൊക്കെയാണു മുതലാളിത്ത വ്യവസ്ഥിതിയുടെ ഇന്നത്തെ പ്രതിസന്ധികള്‍. ഇരു വ്യവസ്ഥിതികളിലും ഉണ്ടായ ഭീകരമായ പരിസ്ഥിതിപ്രശ്‌നങ്ങളുടെ മൂലകാരണം മനുഷ്യമനഃസ്ഥിതിയുടെ സംസ്‌കാരശൂന്യതയാണെന്നു് ആധുനിക സാമൂഹ്യശാസ്ത്രഗവേഷകര്‍ ഏറെക്കുറെ സമ്മതിച്ചു കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. (തുടരും…)
നമ്മുടെ മനസ്സു് ശുദ്ധമാണെങ്കിൽ, ഈശ്വരസ്മരണയോടെയാണു് ഓരോ കർമ്മവും ചെയ്യുന്നതെങ്കിൽ, ക്ഷേത്രത്തിലൊന്നും പോയില്ലെങ്കിലും ഭഗവത്കൃപ നമ്മളിലുണ്ടാകും. മറിച്ചു്, എത്ര തവണ ക്ഷേത്രത്തിൽപ്പോയാലും സ്വാർത്ഥതയും പരനിന്ദയും വിടാൻ കഴിയുന്നില്ലെങ്കിൽ ഒരു പ്രയോജനവുമില്ല.
അയൽവാസികളായ രണ്ടു സ്ത്രീകളുണ്ടായിരുന്നു. ഒരു സ്ത്രീ ഭക്തയും മറ്റേ സ്ത്രീ വേശ്യയുമായിരുന്നു. ഭക്ത കൂട്ടുകാരിയോടു പറയും, ”നീ ചെയ്യുന്നതു ശരിയല്ല, മഹാപാപമാണ്. അതു നിന്നെ നരകത്തിലേ എത്തിക്കുകയുള്ളൂ.
വേശ്യാസ്ത്രീ എപ്പോഴും കൂട്ടുകാരിയുടെ വാക്കോർക്കും. ഞാൻ എത്ര വലിയ പാപിയാണ്. ജീവിക്കാൻ മറ്റു യാതൊരു മാർഗ്ഗവുമില്ല, അതുകൊണ്ടു ഞാൻ ഈ തെറ്റുകൾചെയ്യുന്നു. ഈശ്വരാ! എന്നോടു് ക്ഷമിക്കണേ. അടുത്ത ജന്മമെങ്കിലും എൻ്റെ കൂട്ടുകാരിയെപ്പോലെ അവിടുത്തെ പ്രാർത്ഥിക്കാനും പൂജിക്കുവാനുമുള്ള അവസരം ഉണ്ടാക്കിത്തരണേ. ഈശ്വരാ എൻ്റെ തെറ്റുകൾക്കു് മാപ്പുതരണേ. ഇതു പറഞ്ഞു് അവർ ദിവസവും കരയും.
ക്ഷേത്രത്തിൽപ്പോകുന്ന സ്ത്രീ ക്ഷേത്രത്തിലെത്തിയാലും തൻ്റെ കൂട്ടുകാരിയെക്കുറിച്ചും അവരുടെ പ്രവൃത്തിയെക്കുറിച്ചുമാണു ചിന്ത. അവസാനം രണ്ടു പേരും മരിച്ചു. ഭക്തയെ നരകത്തിലേക്കും വേശ്യയെ സ്വർഗ്ഗത്തിലേക്കും കൊണ്ടുപോകുന്നതിനായി ദൂതന്മാരെത്തി.
ഭക്തയ്ക്കു് ഇതൊട്ടും സഹിച്ചില്ല. അവർ ചോദിച്ചു, ”ജീവിതകാലം മുഴുവൻ വേശ്യാവൃത്തി നടത്തിയവളെ നിങ്ങൾ സ്വർഗ്ഗത്തിൽ കൊണ്ടു പോകുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിൽ പോകുകയും പൂജ നടത്തുകയും ചെയ്ത എന്നെ നരകത്തിലേക്കും. ഇതെന്തു നീതിയാണ്? നിങ്ങൾക്കു തെറ്റു പറ്റിയിട്ടുണ്ട്?”
സ്വർഗ്ഗദൂതന്മാർ പറഞ്ഞു. ”ഞങ്ങൾക്കു് ഒരു തെറ്റും സംഭവിച്ചിട്ടില്ല. നീ ക്ഷേത്രത്തിൽ പോകുമ്പോഴും പൂജ ചെയ്യുമ്പോഴുമെല്ലാം നിൻ്റെ മനസ്സു നികൃഷ്ടമായ പ്രവൃത്തികളെക്കുറിച്ചാണു ചിന്തിച്ചു കൊണ്ടിരുന്നത്. എന്നാൽ നിൻ്റെ കൂട്ടുകാരി വേശ്യയായിരുന്നു എങ്കിലും അവൾ അതുമായി ബന്ധിച്ചിരുന്നില്ല. അവളുടെ മനസ്സു് ഈശ്വരനിലായിരുന്നു.
തൻ്റെ തെറ്റുകളെക്കുറിച്ചോർത്തു് ആ സ്ത്രീ പശ്ചാത്തപിക്കാത്ത ദിവസങ്ങളോ ഈശ്വരനെ വിളിച്ചു മാപ്പപേക്ഷിക്കാത്ത സമയങ്ങളോ ഇല്ലായിരുന്നു. ജീവിക്കാൻ മറ്റു മാർഗ്ഗമില്ലാത്തതു കൊണ്ടു വേശ്യയായി ജീവിച്ചെങ്കിലും അവർ യഥാർത്ഥ ഭക്തയായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടാണു് അവരെ സ്വർഗ്ഗത്തിൽ കൊണ്ടുപോകുന്നത്.”
ഇന്ന് ശിവരാത്രിയാണ്. പരമമായ മംഗളത്തെ തരുന്ന രാത്രിയാണ് ശിവരാത്രി. ത്യാഗം, തപസ്സ്, വ്രതം, ഭക്തി, ജ്ഞാനം എല്ലാം ഒത്തുചേരുന്ന ഒരു ആഘോഷമാണ് ശിവരാത്രി.ഇവയെല്ലാം ഒത്തുചേർന്ന ശിവാരാധനയിലൂടെ നമ്മൾ പരമമായ മംഗളത്തെ പ്രാപിക്കുന്നു. അഥവാ ഈശ്വരനുമായി ഒന്നു ചേരുന്നു. സംഹാരമൂർത്തിയായിട്ടാണ് ശിവൻ അറിയപ്പെടുന്നത്. തുടക്കമുണ്ടെങ്കിൽ ഒടുക്കവും ഉണ്ട്. ഇവ രണ്ടുമുണ്ടെങ്കിൽ ഇടയിൽ സ്ഥിതിയും ഉണ്ടാകും. സൃഷ്ടിസ്ഥിതിലയങ്ങൾ വേറിട്ട് നിൽക്കുകയില്ല. ഒരു പൂ വിടരണമെങ്കിൽ മൊട്ട് ഇല്ലാതാകണം. കായ് ഉണ്ടാകണമെങ്കിൽ പൂ കൊഴിഞ്ഞു വീഴണം. അപ്പോൾ സൃഷ്ടിസ്ഥിതിലയങ്ങൾ ഒന്നിൻ്റെ തന്നെ വിവിധ ഭാവങ്ങൾ ആണ്. ഇതുപോലെ ബ്രഹ്മാവിഷ്ണുമഹേശ്വരന്മാർ ഒരേ പരമാത്മാവിൻ്റെ ഭിന്ന മുഖങ്ങളാണ്.
ശിവൻ്റെ അത്ഭുതലീലകളും മഹാത്മ്യവും എത്രപറഞ്ഞാലും തീരുകയില്ല. ശിവൻ ധ്യാനനിമഗ്നനാണ്, ഒപ്പം നടരാജനുമാണ്. ഏകാകിയായ ഭിക്ഷാടനമൂർത്തിയാണ് അതേസമയം ലോകത്തിൻ്റെ മുഴുവനും പിതാവുമാണ്, അർധനാരീശ്വരനാണ്. അധർമ്മികളെ ശിക്ഷിക്കുന്ന ഭൈരവനാണ്. ഋഷികൾക്കും ലോകത്തിനും ആദിഗുരുവായ ദക്ഷിണാമൂർത്തിയാണ്. ലോകരക്ഷകനായ നീലകണ്ഠനാണ്. ജ്ഞാനമാകുന്ന മൂന്നാം തൃക്കണ്ണോടു കൂടിയവനാണ്. കാലത്തേയും കാമത്തേയും ജയിച്ചവനാണ്. ഇങ്ങനെ ശിവൻ്റെ വിശേഷങ്ങൾക്ക് അവസാനമില്ല.ഓരോ രൂപവും ഓരോ ഭാവവും അർത്ഥപൂർണ്ണമാണ്. ആദ്ധ്യാത്മികമായ തത്വങ്ങൾ പഠിപ്പിക്കുന്നതാണ്.
ജീവിതത്തിൽ പലവിധ സൗഭാഗ്യങ്ങൾ നമുക്ക് ഉണ്ടാകാം.ഉന്നതകുലത്തിൽ ജനനം, സ്നേഹസമ്പന്നരായ അച്ഛനമ്മമാർ, സുന്ദരവും ആരോഗ്യപൂർണ്ണവുമായ ശരീരം, ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസം, പണം, പദവി, കീർത്തി അങ്ങനെ പലപല സൗഭാഗ്യങ്ങൾ. എന്നാൽ ഇതെല്ലാം ഇന്നുണ്ട് നാളെയില്ല എന്നതരത്തിലുള്ളതാണ്. ലോകത്തേയും ലോകവസ്തുക്കളേയും ആശ്രയിച്ചുള്ളതാണ്.അതിനാൽ ഇതൊക്കെ ഏതുനിമിഷവും നഷ്ടപ്പെട്ട് പോകാം. എന്നാൽ ഒരിക്കലും നഷ്ടപ്പെടാത്തതും എപ്പോഴും നമുക്ക് സംതൃപ്തിയും സന്തോഷവും തരുന്ന എന്താണോ അതാണ് ഏറ്റവും മംഗളകരമായ സൗഭാഗ്യം. അതു ആത്മാനന്ദമാണ്, ഈശ്വരനുമായുള്ള ഐക്യമാണ്. അതിലേയ്ക്ക് നമ്മളെ നയിക്കുന്നതാണ് ശിവരാത്രി.
ഊണും ഉറക്കവും വെടിഞ്ഞ് ഭഗവാനെ ഭജിക്കുക എന്നതാണ് ശിവരാത്രി അനുഷ്ഠാനത്തിൽ പ്രധാനം. ഇന്ദ്രിയ ധർമ്മങ്ങളാകുന്ന വിശപ്പും ദാഹവും ജയിച്ച്, അജ്ഞാനമാകുന്ന ഉറക്കത്തിലേയ്ക്ക് വഴുതി വീഴാതെ ജ്ഞാനത്തിൻ്റെ ഉണർവിൽ കഴിയുന്ന രാത്രിയാണ് ശിവരാത്രി. ലോകർക്ക് രാത്രി വിശ്രമത്തിനും ആസ്വാദനത്തിനും ഉള്ള സമയമാണ്. എന്നാൽ ഭക്തൻ്റെ ഭാവം അതല്ല. രാത്രി ഈശ്വരസ്മരണയ്ക്ക് ഏറ്റവും പറ്റിയ സമയം ആണ്. ഇന്ദ്രിയാസ്വാദനങ്ങൾ അല്പസുഖം തരുന്നതും അല്പനിമിഷം മാത്രം നിലനിൽക്കുന്നതുമാണ്.
അവ ആസ്വദിക്കരുത് എന്നല്ല, അവ ആസ്വദിക്കുമ്പോഴും അവിടുത്തെ കൃപകൊണ്ടാണ് അത് ലഭിച്ചതെന്ന നന്ദിയോടെയും ലോകസ്വഭാവം മറക്കാതെയും അവ അനുഭവിക്കാം. ലോകത്തിൽ നിന്ന് കിട്ടുന്ന അല്പസുഖങ്ങൾകൊണ്ട് തൃപ്തിപ്പെടുന്നവരാണ് സാധാരണ ജനങ്ങൾ. എന്നാൽ ഇന്ദ്രിയങ്ങളേയും മനസ്സിനേയും അധീനമാക്കുമ്പോൾ അതിൽനിന്ന് ലഭിക്കുന്ന വലുതായ ശാന്തിയും സുഖവും ഉണ്ട്. അതിലേക്കുള്ള വാതിൽ തുറക്കുന്ന താക്കോലുകളാണ് വ്രതവും തപസ്സും.
ശിവരാത്രിക്ക് ഉപവാസം പ്രധാനമാണ്. രാപ്പകൽ പൂർണ്ണമായും ഉപവസിക്കുകയെന്നതാണ് ആചാരം. അല്ലെങ്കിൽ അവനവൻ്റെ ശക്തിക്കനുസരിച്ച് ഉപവസിക്കാം. ഉപവാസം എന്ന് പറയുന്നത് യഥാർത്ഥത്തിൽ ഈശ്വരസമീപം വസിക്കുക അല്ലെങ്കിൽ ആത്മനിഷ്ഠനായിരിക്കുക എന്നതാണ്. ബാഹ്യമായ ആഹാരം വെടിയൽ അതിന് സഹായിക്കും. നമ്മുടെ പഞ്ചേന്ദ്രിയങ്ങളിലൂടെ കിട്ടുന്ന എല്ലാംതന്നെ ആഹാരമാണ്. അവയെ വെടിയുന്നതിൻ്റെ പ്രതീകമാണ് അന്നമാകുന്ന അഹാരം ഉപേക്ഷിക്കൽ. ഭക്ഷണം കഴിക്കാതെയിരിക്കുമ്പോൾ ദഹനേന്ദ്രിയങ്ങൾക്ക് വിശ്രമം കിട്ടുന്നു. അപ്പോൾ ഭക്ഷണം ദഹിപ്പിക്കാൻ ഉപയോഗിക്കുന്ന ഊർജ്ജത്തെ ശരീരം സ്വന്തം ശുദ്ധീകരണത്തിനും രോഗങ്ങളെ മാറ്റുവാനും ഉപയോഗിക്കുന്നു. അപ്പോൾ പ്രാണൻ ശരിയായ ദിശയിൽ ചരിക്കുകയും മനസ്സ് ധ്യാനാത്മകമായ അവസ്ഥയെ പ്രാപിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ആ അവസ്ഥയിൽ രാത്രി ഉറക്കമൊഴിഞ്ഞാൽ നല്ല ഉണർവുണ്ടാകും. ധ്യാനം ഏകാഗ്രമാകുകയും ചെയ്യും.
അതുമാത്രല്ല ശാരീരകമായ പല അസുഖങ്ങളും ശമിപ്പിക്കാൻ ഉപവാസംകൊണ്ട് കഴിയും. എന്നാൽ ഒന്നും അമിതമാവരുത്. മിതത്വവും സന്തുലനവും ആവശ്യമാണ്. അധികം ഉറങ്ങുന്നവനും തീരെ കുറച്ചുറങ്ങുന്നവനും അധികം ഭക്ഷിക്കുന്നവനും തീരെകുറച്ച് ഭക്ഷിക്കുന്നവനും യോഗം സാധ്യമല്ലെന്ന് ഗീതയിലും പറയുന്നുണ്ടല്ലോ. അങ്ങനെയായാൽ നമ്മുടെ നിയന്ത്രണമില്ലാതെ ഉറക്കം കടന്നുവരും ശാരീരികമായ മറ്റ് പ്രേരണകളും വരും. മനസ്സിനെ ഏകാഗ്രമാക്കാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ മനസ്സ് ഉറക്കത്തിലേക്ക് വഴുതുക എന്നത് അധികംപേരുടേയും പ്രശ്നമാണ്. ഉള്ളിൽ തമസ്സ് കൂടുതൽ ഉണ്ടെങ്കിൽ തീർച്ചയായും ഇങ്ങനെ സംഭവിക്കും. സത്സംഗങ്ങൾ കേൾക്കുന്നതും മന്ത്രജപവും പലരും ഉറക്ക ഗുളികകൾക്ക് പകരമായി വിജയകരമായി ഉപയോഗിച്ച് വരുന്നുണ്ട്.
ധ്യാനിക്കാനിരുന്നാൽ ഉടൻ ഉറക്കം അവരെ പിടിക്കൂടും. അല്ലെങ്കിൽ ചില പതിവു ചിന്തകൾ മനസ്സിൽ കടന്നുവരും. ധ്യാനവും ഉറക്കവും അല്ലെങ്കിൽ ധ്യാനവും വിപരീത ചിന്തകളും വിട്ടുപിരിയാത്ത കൂട്ടുകാരെപോലെയായിത്തീരുന്നു. ഈ പ്രശ്നത്തെ എങ്ങനെ ജയിക്കും? വീണ്ടും വീണ്ടും ജാഗ്രത വളർത്തി, വീണ്ടും വീണ്ടും പരിശ്രമിച്ച് അതിനെ ക്രമേണ ജയിക്കണം. ശിവരാത്രിയുടെ യഥാർത്ഥ ലക്ഷ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് അറിയാതെയാണ് പലരും വ്രതം എടുക്കുന്നതും ഉറക്കമിളക്കുന്നതും. സിനിമ കണ്ടും മൊബൈലിൽ ഗെയിം കളിച്ചും രാത്രി ഉറങ്ങാതിരുന്നാൽ അതു ശിവരാത്രി വ്രതമാവില്ല. ശിവരാത്രി വ്രതത്തിൻ്റെ പിന്നിലുള്ള തത്വവും നമ്മൾ അറിഞ്ഞിരിക്കണം.
ശിവൻ്റെ അഷ്ടമൂർത്തികൾ പ്രസിദ്ധമാണ്. ആകാശം, വായു, അഗ്നി, ജലം, ഭൂമി പിന്നെ മനസ്സ്, ബുദ്ധി, ജീവാത്മാവ് ഇവയാണ് അഷ്ടമൂർത്തികൾ ഈ പ്രപഞ്ചം മുഴുവൻ ശിവമയമാണെന്ന് സാരം. അതിനാൽ സകല ജീവികളിലും ഈശ്വരനെ ദർശിച്ച് സ്നേഹിക്കുക, സേവിക്കുക, ആദരിക്കുക, ആരാധിക്കുക എന്നതാണ് നമ്മുടെ ധർമ്മം. ശിവാരാധനയിലൂടെ അതിലേക്കാണ് നമ്മൾ ഉയരേണ്ടത്. അജ്ഞാനമാകുന്ന മോഹനിദ്രയിൽ നിന്ന് ഉണരാനും ആന്തരികമായ ശാന്തിയും സൗന്ദര്യവും കണ്ടെത്താനും ശിവരാത്രി നമ്മെ ആഹ്വാനം ചെയ്യുന്നു. ആ ഉണർവിലേക്ക് ഉണരാൻ നമുക്ക് ഓരോത്തർക്കും കഴിയട്ടെ. കൃപ അനുഗ്രഹിക്കട്ടെ.
Download Amma App and stay connected to Amma