നമ്മുടെ രാജ്യത്തു നൂറുകോടി ജനങ്ങളുണ്ടു് എന്നു പറയുന്നു. അതിൻ്റെ കാല്‍ഭാഗം ആളുകള്‍ക്കേ വേണ്ടത്ര സാമ്പത്തികമുള്ളൂ. ബാക്കി പകുതിയും കൃഷിക്കാരാണുള്ളതു്. ബാക്കി ദരിദ്രരാണു്. സത്യത്തില്‍ നമ്മുടെ രാജ്യത്തില്‍ ദാരിദ്ര്യം ഉണ്ടാകേണ്ട കാര്യമില്ല. മക്കളെപ്പോലുള്ളവര്‍ ശ്രമിച്ചാല്‍ ഇന്നുള്ള അവസ്ഥ മാറ്റാന്‍ സാധിക്കും.

നമുക്കറിയാം നമ്മുടെ ആശ്രമത്തിൻ്റെ വളര്‍ച്ചയില്‍ ഒന്നും ആരോടും ചോദിച്ചു വാങ്ങിച്ചതോ പിരിച്ചതോ അല്ല. മക്കള്‍ ഓരോരുത്തരുടെയും പ്രയത്‌നമാണു്. അതൊന്നു മാത്രമാണു നമ്മുടെ ഈ സേവനത്തിനു മാര്‍ഗ്ഗം തെളിച്ചതു്. മക്കളെപ്പോലുള്ളവരും ഇവിടുത്തെ അന്തേവാസികളും ദിവസം ഇരുപത്തിരണ്ടു മണിക്കൂര്‍ വരെ ജോലി ചെയ്തു. ശമ്പളം വാങ്ങാതെ യാതൊരു പ്രതിഫലവും ഇച്ഛിക്കാതെ ജോലിചെയ്തു. വസ്ത്രം രണ്ടു ജോടി മാത്രമായി ചുരുക്കിയും മൂന്നു നേരത്തെ ആഹാരം രണ്ടു നേരമാക്കി കുറച്ചു കൊണ്ടും നീങ്ങി.

അങ്ങനെ മിച്ചം വച്ച പണം ലോക സേവനത്തിനു വേണ്ടി സമര്‍പ്പിച്ചു. ഗൃഹസ്ഥാശ്രമി മക്കള്‍ അവരാല്‍ കഴിയുന്ന സേവനം ചെയ്തു സഹായിക്കുന്നു. ദാരിദ്ര്യം കാരണമല്ല മറ്റുള്ളവരോടുള്ള കാരുണ്യം മൂലം പത്തു സാരി വാങ്ങിയിരുന്നവര്‍ എട്ടു സാരിയാക്കി. മദ്യപിച്ചിരുന്ന മക്കള്‍ ആ ശീലം മാറ്റി. സിഗററ്റു വലിച്ചിരുന്ന മക്കള്‍ അതുപേക്ഷിച്ചു. അവരുടെയൊക്കെ ത്യാഗത്തിൻ്റെ ഫലമായിട്ടാണു നമുക്കിത്രയും സേവനം ചെയ്യുവാന്‍ കഴിയുന്നതു്.

അതുപോലെ, എല്ലാ മക്കളും വിചാരിച്ചാല്‍, നമുക്കു തീര്‍ച്ചയായും ദാരിദ്ര്യം പൂര്‍ണ്ണമായിട്ടല്ലെങ്കിലും കുറച്ചെങ്കിലും മാറ്റാൻ കഴിയും. സമുദ്രത്തില്‍ നിന്നും ഒരു തുള്ളി വെള്ളം കരയിലേക്കൊഴിച്ചാല്‍, വല്ല വ്യത്യാസവും വരുമോ എന്നു ചോദിക്കും. തീര്‍ച്ചയായും വ്യത്യാസം വരും. കാരണം, ആ ഒരു തുള്ളി അവിടെ കുറയുന്നുണ്ടല്ലോ? അതുപോലുള്ള ഒരു വ്യത്യാസം നമുക്കും സാധിക്കും. അങ്ങനെ ഓരോരുത്തരും വിചാരിച്ചാല്‍, ഈ വ്യത്യാസം സമൂഹത്തില്‍ തീര്‍ച്ചയായും കാണുവാന്‍ കഴിയും. ഈ ഒരു മനോഭാവമാണു മക്കള്‍ വളര്‍ത്തിയെടുക്കേണ്ടതു്.

ധ്യാനം ഭൗതിക ഐശ്വര്യത്തിനും ശാന്തിക്കും മുക്തിക്കും നല്ലതാണു്. ധ്യാനം ചെയ്യുമ്പോള്‍, മറ്റെല്ലാം മറക്കാന്‍ മക്കള്‍ ശ്രമിക്കണം.

മക്കള്‍ എല്ലാം മറന്നു് ഈ നിമിഷത്തില്‍ ഇവിടെ ഇരിക്കുക. എല്ലാം മറന്നു അല്പ സമയത്തേക്കു ധ്യാനം ചെയ്യുക. ഇവിടെയിരുന്നു വീട്ടുകാര്യം ഓര്‍ത്താല്‍ എന്തു നേട്ടമാണുണ്ടാവുക? സമയ നഷ്ടം മാത്രം മിച്ചം.

വള്ളം കെട്ടിയിട്ടു കൊണ്ടു തുഴഞ്ഞാല്‍ അക്കരെ എത്തില്ല. ഞാനെന്നും എൻ്റെതെന്നുമുള്ളതു വിട്ടു് എല്ലാം അവിടുത്തേക്ക് അര്‍പ്പിക്കുക. അവിടുന്നാണു് എല്ലാം. ‘എൻ്റെ ഇച്ഛകളല്ലല്ലോ നടക്കുന്നതു്, എല്ലാം അവിടുത്തെ ഇച്ഛയല്ലേ’ എന്നുകണ്ടു് എല്ലാം അവിടുത്തേക്കു വിട്ടുകൊടുക്കുക.

ഈ നിമിഷത്തില്‍ ജീവിക്കുക. നമ്മള്‍ ഈ ലോകത്തേക്കു വരുമ്പോള്‍ ഒന്നും കൊണ്ടു വരുന്നില്ല. പോകുമ്പോള്‍ ഒന്നും കൊണ്ടു പോകുന്നുമില്ല. ഇതു മനസ്സിലാക്കി പ്രായോഗികം അറിഞ്ഞു മക്കള്‍ ധ്യാനം ചെയ്യാന്‍ ശ്രമിക്കണം.

ജപം എപ്പോള്‍ മുതല്‍ തുടങ്ങുന്നുവോ അപ്പോള്‍ മുതല്‍ ഫലം ലഭിക്കും. സ്ഥിരം ഡിപ്പോസിറ്റു പോലെ ആണതു്. എപ്പോഴാണോ ഡിപ്പോസിറ്റു തുടങ്ങുന്നതു്, അപ്പോള്‍ മുതല്‍ പലിശ ലഭിക്കും.

കണ്ണ് അടച്ചിരിക്കുന്നതു മാത്രമാണു ധ്യാനം എന്നു മക്കള്‍ കരുതരുതു്. പുഞ്ചിരിച്ച മുഖം, നല്ല വാക്കു്, കാരുണ്യത്തോടു കൂടിയുള്ള നോട്ടം ഇതൊക്കെ ധ്യാനത്തില്‍ പെട്ടതാണു്. ധ്യാനത്തിലൂടെ നമ്മുടെ ഹൃദയത്തില്‍ കാരുണ്യമാണു നിറയേണ്ടതു്. അവിടെ മാത്രമേ ഈശ്വരനു പ്രകാശിക്കാന്‍ കഴിയൂ.

മറ്റുള്ളവരുടെ ദുഃഖങ്ങള്‍ അറിഞ്ഞു് അവരുടെ ഹൃദയം പങ്കിടുന്ന ഒരു മനോഭാവമാണു നമുക്കുണ്ടാകേണ്ടതു്. ഇതു പറയുമ്പോള്‍ അമ്മ ഒരു കഥ ഓര്‍ക്കുകയാണു്.

ഒരു കടയുടെ മുന്നില്‍ ‘പട്ടിക്കുട്ടികളെ വില്ക്കുവാനുണ്ടു്’ എന്ന ബോര്‍ഡു കണ്ടു് ഒരു കുട്ടി അവിടേക്കു കയറിച്ചെന്നു. ഒരു പട്ടിക്കുഞ്ഞിനെ വാങ്ങണമെന്നു് അവനു് അതിയായ ആഗ്രഹം. വില ചോദിച്ചപ്പോള്‍ രണ്ടായിരം മുതല്‍ അയ്യായിരം വരെ വിലവരും എന്നു കടയുടമ പറഞ്ഞു, ”എൻ്റെ അടുത്തു് അത്രയും പൈസയില്ല. എന്തായാലും അവയെ ഒന്നു കാണുവാന്‍ സാധിക്കുമോ?” കുട്ടി ചോദിച്ചു, കുട്ടിയുടെ ആഗ്രഹം നിസ്സാരമായി തള്ളിക്കളയാന്‍ കഴിയാതെ കടയുടമ ഒരു വിസിലടിച്ചു.

ഒരു തള്ളപ്പട്ടിയും കുറെ പട്ടിക്കുഞ്ഞുങ്ങളും കടയുടെ ഉള്ളില്‍നിന്നു പുറത്തേക്കു വന്നു. പട്ടിക്കുഞ്ഞുങ്ങളെ കൗതുകത്തോടെ നോക്കിനിന്ന കുട്ടി ഏറ്റവും പിന്നിലായി ഞൊണ്ടി ഞൊണ്ടി വരുന്ന ഒരു പട്ടിക്കുഞ്ഞിനെ കണ്ടിട്ടു ചോദിച്ചു, ”അയ്യോ! അതിനെന്തുപറ്റി?” ”ജനിച്ചപ്പോഴേ അതിൻ്റെ ഒരു കാലിനു മുടന്തുണ്ടു്. വ്യത്യാസമുണ്ടാകില്ല എന്നാണു ഡോക്ടര്‍ പറഞ്ഞതു്” കടയുടമ പറഞ്ഞു.

ഞൊണ്ടി ഞൊണ്ടി വരുന്ന ആ പട്ടിക്കുഞ്ഞിനെ ദയനീയമായി നോക്കിക്കൊണ്ടു കുട്ടി ചോദിച്ചു, ”അതിനെ എനിക്കു വിലയ്ക്കു തരുമോ? പക്ഷേ മുഴുവന്‍ കാശും ഒന്നായി തരുവാന്‍ എനിക്കിപ്പോള്‍ ആവില്ല. കുറച്ചു പണം ഇപ്പോള്‍ തരാം. ബാക്കി മാസാമാസം തവണയായി അടച്ചു കൊള്ളാം.” ആശ്ചര്യത്തോടെ കുട്ടിയെ നോക്കിക്കൊണ്ടു കടയുടമ ചോദിച്ചു. ”എന്തിനാ കുഞ്ഞേ, നിനക്കീ മുടന്തന്‍ പട്ടിക്കുട്ടിയെ? നിന്നോടൊപ്പം ഓടിച്ചാടി കളിക്കാന്‍ അതിനു കഴിയില്ലല്ലോ. നല്ല മറ്റൊന്നിനെ വാങ്ങിക്കൂടേ?”

പക്ഷേ, കുട്ടി മുടന്തുള്ള പട്ടിക്കുഞ്ഞിനെത്തന്നെ വേണമെന്നു നിര്‍ബ്ബന്ധിച്ചു. അവസാനം കടക്കാരന്‍ പറഞ്ഞു, ”എങ്കില്‍ വില യൊന്നും തരണമെന്നില്ല. ഞാന്‍ നിനക്കതിനെ സൗജന്യമായി തന്നുകൊള്ളാം.” ”മറ്റു പട്ടിക്കുട്ടികള്‍ക്കുള്ള അതേ വില തന്നേ ഞാനതിനെ വാങ്ങൂ” എന്നു കുട്ടിയും വാശിപിടിച്ചു.

ഒരു മുടന്തന്‍ പട്ടിക്കുഞ്ഞിനു വേണ്ടി ഇത്രമാത്രം നിര്‍ബ്ബന്ധം പിടിക്കുന്നതിൻ്റെ കാരണം കടക്കാരന്‍ ചോദിച്ചപ്പോള്‍ കുട്ടി തൻ്റെ ഒരു കാല്‍ മേശപ്പുറത്തു് ഉയര്‍ത്തി വച്ചു ധരിച്ചിരുന്ന പാൻ്റല്പം മുകളിലേക്കുയര്‍ത്തി തൻ്റെ കൃത്രിമക്കാല്‍ കാണിച്ചുകൊണ്ടു പറഞ്ഞു, ”ഇതാ ഇതു കണ്ടില്ലേ എനിക്കും ഒരു കാലില്ല. അതുകൊണ്ടു് ആ പട്ടിക്കുഞ്ഞിൻ്റെ ഹൃദയം എനിക്കും എൻ്റെ ഹൃദയം അതിനും പങ്കിടാന്‍ സാധിക്കും. എൻ്റെ വേദന അതിനും അതിൻ്റെ വേദന എനിക്കും അറിയാന്‍ കഴിയും.”

അമ്മ ഇതു പറഞ്ഞെങ്കിലും മറ്റുള്ളവരുടെ വേദന മനസ്സിലാക്കാന്‍ നമുക്കും അതേ ദുഃഖം വരണമെന്നില്ല. അതില്ലാതെതന്നെ മറ്റുള്ളവരുടെ വേദന നമുക്കറിയാന്‍ കഴിയും. അതിനാല്‍ അവരുടെ ദുഃഖം നമ്മുടെ ദുഃഖമായിക്കാണാനും നമ്മുടെ സുഖം അവരുടെ സുഖമാക്കിത്തീര്‍ക്കാനും മക്കള്‍ ശ്രമിക്കുക. ഈ ഒരു മനോഭാവമാണു നമുക്കുണ്ടാകേണ്ടതും വളര്‍ത്തിയെടുക്കേണ്ടതും. പ്രയാസമാണു് എന്നറിയാം. എന്നാലും മക്കള്‍ ശ്രമിക്കൂ.